ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ
ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΟΣ
Υδροκέφαλος ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία αυξάνεται η ποσότητα του εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ) μέσα στις κοιλίες του εγκεφάλου. Οι κοιλίες είναι ένα σύστημα δεξαμενών στο κέντρο του εγκεφάλου που επικοινωνούν τόσο μεταξύ τους όσο και με τον υπαραχνοειδή χώρο, που περιέχει επίσης εγκεφαλονωτιαίο υγρό και περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Η κύρια αιτία αύξησης της ποσότητας του εγκεφαλονωτιαίου υγρού είναι η απόφραξη και παρεμπόδιση της ελεύθερης κυκλοφορίας του. Αυτό μπορεί να συμβεί σε περιπτώσεις όγκων, φλεγμονών ή αιμορραγίας (απόφραξη από πήγματα αίματος). Άλλες αιτίες είναι η ελαττωμένη απορρόφηση, συνήθως σε ηλικιωμένους, ή η υπερπαραγωγή του ΕΝΥ.
Α: Αξονική τομογραφία πριν την προσθήκη καθετήρα. Β: Αξονική τομογραφία μετά την αποκάληψη του καθετήρα.
ΑΙΤΙΕΣ
Η συμπτωματολογία και ο ρυθμός εγκατάστασης των συμπτωμάτων, εξαρτάται από την αιτία που προκαλεί τον υδροκέφαλο και κυρίως την ηλικία του ασθενούς.
Η ύπαρξη αυξημένης ποσότητας ΕΝΥ στο κοιλιακό σύστημα προκαλεί διάτασή του και κατά συνέπεια αύξηση της ενδοκράνιας πίεσης και βλάβη στον εγκέφαλο.
ΒΡΕΦΗ
Λόγω του ότι οι ραφές δεν έχουν κλείσει, προκαλείται γρήγορη αύξηση του μεγέθους του κρανίου. Συνυπάρχουν επίσης, κρίσεις επιληψίας, υπνηλία, ευερεθιστότητα, έμετοι, ανορεξία και κλίση των οφθαλμών προς τα κάτω.
ΝΗΠΙΑ & ΠΑΙΔΙΑ
Στα νήπια μπορεί επίσης να παρατηρηθεί αύξηση του μεγέθους της κεφαλής. Τα νήπια και τα παιδιά μπορεί επίσης να εμφανίσουν κεφαλαλγία, διαταραχές όρασης, αστάθεια βάδισης, προβλήματα με την ομιλία, την συμπεριφορά, την απόδοση στο σχολείο.
ΕΝΗΛΙΚΕΣ
Ο υδροκέφαλος στους ενήλικες εμφανίζεται συνήθως με κεφαλαλγία, διαταραχές της όρασης, αστάθεια βάδισης, υπνηλία, διαταραχές της ούρησης και της αφόδευσης.
ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ
Εμφανίζουν συνήθως τον λεγόμενο υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης, λόγω μειωμένης απορρόφησης του ΕΝΥ. Ο υδροκέφαλος φυσιολογικής πίεσης παρουσιάζει μία χαρακτηριστική τριάδα συμπτωμάτων που εγκαθίστανται προοδευτικά και προσμοιάζει με άνοια. Αυτή είναι, διαταραχές βάδισης με αστάθεια, διαταραχές μνήμης και ακράτεια ούρων.
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ (ΑΡΙΣΤΕΡΑ) ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΟ (ΔΕΞΙΑ)
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Σε περιπτώσεις αποφρακτικού υδροκεφάλου πρέπει να αφαιρεθεί το αίτιο που προκαλεί την απόφραξη. Κατά βάση, όμως, γίνεται με την τοποθέτηση κοιλιοπεριτοναϊκής παροχέτευσης, δηλαδή την μεταφορά της περίσσειας του ΕΝΥ από τις κοιλίες του εγκεφάλου στην περιτοναϊκή κοιλότητα, την κοιλιά δηλαδή του ασθενούς. Η όλη διαδικασία γίνεται με γενική αναισθησία. Μέσω μιας μικρής τομής στο δέρμα δημιουργείται μία οπή στο κρανίο (κρανιοανάτρηση), μεγέθους κέρματος από την οποία ένας καθετήρας (σωληνάκι), προωθείται μέσα στις κοιλίες του εγκεφάλου. Ένας άλλος καθετήρας, από την ίδια τομή προωθείται προς τα κάτω περνώντας αρχικά από δέρμα του τραχήλου, μετά του θώρακα και φτάνει στο δέρμα της κοιλίας. Εκεί γίνεται μία νέα μικρή τομή, αποκαλύπτεται το άκρο του καθετήρα, το οποίο στη στην συνέχεια προωθείται στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Οι δύο καθετήρες συνδέονται μεταξύ τους με μία βαλβίδα που ελέγχει την ταχύτητα ροής και την ποσότητα του ΕΝΥ που παροχετεύεται. Ο ασθενής μπορεί να εξέλθει την επόμενη ή μεθεπόμενη μέρα.
