ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ
ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΑΙΜΑΤΩΜΑΤΑ
Διάφορες καταστάσεις τραυματισμού μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στον εγκέφαλο και τα οστά του κρανίου. Οι βλάβες αυτές μπορεί να επιφέρουν ζάλη, κεφαλαλγία, αμνησία, εγκεφαλική διάσειση μέχρι υπαραχνοειδή αιμορραγία. Ο τραυματισμός ενδέχεται να απαιτεί συντηρητική αντιμετώπιση ή, σε σοβαρές περιπτώσεις, επέμβαση. Τα συντρηπτικά κατάγματα και τα οιδήματα του εγκεφάλου ανήκουν στις βαρύτερες καταστάσεις τραυματισμού · ενδιάμεση κατηγορία αποτελεί το χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα.
Η βαρύτητα της κάκωσης ποικίλει και πολλές φορές δεν είναι ανάλογη της έντασης του τραυματισμού. Απλή μορφή είναι η εγκεφαλική διάσειση, η οποία συνίσταται σε μετακίνηση του εγκεφάλου εντός του κρανίου, προκαλεί περιτραυματική αμνησία, ζάλη κεφαλαλγία, τάση για εμετό και συνήθως απαιτεί απλώς παρακολούθηση.
Η τραυματική υπαραχνοειδής αιμορραγία αποτελεί συλλογή μικρής ποσότητας αίματος μεταξύ των ελίκων του εγκεφάλου και ο ασθενής εκτός των παραπάνω μπορεί να παρουσιάζει διέγερση και διαταραχές προσωπικότητας. Συνήθως απαιτεί συντηρητική αντιμετώπιση.
Συντηρητική αντιμετώπιση απαιτούν και οι θλάσεις του εγκεφάλου που αποτελούν ουσιαστικά μελανιές στην επιφάνειά του. Προκαλούν επίσης παρόμοια συμπτώματα, ενώ αντί της διέγερσης μπορεί να εμφανιστεί υπνηλία.
Σε βαρείες περιπτώσεις μπορεί οι θλάσεις να συρρέουν και να σχηματίσουν ενδοεγκεφαλικό αιμάτωμα που πιέζει τον εγκέφαλο. Τότε μόνο ίσως χρειαστεί επέμβαση.
Στις βαρύτερες κακώσεις συγκαταλέγονται το οξύ υποσκληρίδιο, το επισκληρίδιο και το ενδοεγκεφαλικό αιμάτωμα, το οίδημα του εγκεφάλου και τα συντρηπτικά κατάγματα του εγκεφάλου. Ξεχωριστή κατηγορία, ενδιάμεσης βαρύτητας αποτελεί το χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα που μπορεί να συμβεί με πολύ μικρής έντασης κάκωση, συνήθως σε ηλικίες πάνω από τα εξήντα και είναι απόλυτα αντιμετωπίσιμο.
ΟΞΥ ΥΠΟΣΚΛΗΡΙΔΙΟ ΑΙΜΑΤΩΜΑ
Το οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα αποτελεί συλλογή θρόμβου αίματος μεταξύ της σκληράς μήνιγγας, του κύριου δηλαδή περιβλήματος του εγκεφάλου και της επιφάνειας του εγκεφάλου.
Προκαλείται συνήθως από τραυματική ρήξη φλεβών που συνδέουν την σκληρά μήνιγγα με τον εγκέφαλο.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Μικρά αιματώματα μπορεί να προκαλέσουν ήπια συμπτώματα όπως πονοκέφαλο και ζάλη. Μεγαλύτερα αιματώματα προκαλούν έντονη κεφαλαλγία, σύγχυση με αποπροσανατολισμό στο χώρο και το χρόνο, υπνηλία, λήθαργο, κολλώδη η ασυνάρτητη ομιλία, αδυναμία άνω και κάτω άκρου.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Μικρά αιματώματα σε ασθενείς με ήπια ή καθόλου συμπτώματα αντιμετωπίζονται συντηρητικά. Μεγάλα αιματώματα που πιέζουν τον εγκέφαλο αντιμετωπίζονται χειρουργικά με κρανιοτομιά. Αφαίρεση δηλαδή του οστού πάνω από το αιμάτωμα και στη συνέχεια αφαίρεση του πήγματος που έχει δημιουργηθεί. Στη συνέχεια ακολουθεί αιμόσταση, δηλαδή κάψιμο φλεβών που φαίνεται να αιμορραγούν. Η επέμβαση τελειώνει με την επανατοποθέτηση του τεμαχίου του οστού που είχε αφαιρεθεί και την σύγκλειση του δέρματος.
ΟΞΥ ΥΠΟΣΚΛΗΡΙΔΙΟ ΑΙΜΑΤΩΜΑ
ΟΞΥ ΕΠΙΣΚΛΗΡΙΔΙΟ ΑΙΜΑΤΩΜΑ
Τα οξύ επισκληρίδιο αιμάτωμα αποτελεί συλλογή αίματος στον χώρο μεταξύ του οστού και της σκληράς μήνιγγας. Προκαλείται συνήθως από τρώση αρτηρίας και εμφανίζεται πιο συχνά σε κατάγματα του κρανίου.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Συνήθως έχουν εντονότερη συμπτωματολογία από τα υποσκληρίδια αιματώματα. Συνήθως ο ασθενής παρουσιάζει κεφαλαλγία ζάλη εμετό. Στη συνέχεια μπορεί για μικρό διάστημα να είναι καλά, το λεγόμενο φωτεινό διάλειμμα, προτού εμφανίσει μεγάλη επιδείνωση με πτώση του επιπέδου συνείδησης και κώμα. Λιγότερο συχνά ο ασθενής δεν εμφανίζει έντονα συμπτώματα πίεσης του εγκεφάλου και απλώς παρακολουθείται η πορεία του αιματώματος.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Συνήθως απαιτείται χειρουργική επέμβαση. Αυτή συνίσταται σε κρανιοτομία, αφαίρεση δηλαδή του οστού πάνω από το αιμάτωμα και στη συνέχεια αφαίρεση του πήγματος που έχει δημιουργηθεί. Ακολουθεί αιμόσταση με απολίνωση της αρτηρίας από την οποία προήλθε η αιμορραγία, επανατοποθέτηση του οστού και στερέωση της μήνιγγας στο οστό για να μην δημιουργηθεί ξανά αιμάτωμα.
ΟΞΥ ΕΠΙΣΚΛΗΡΙΔΙΟ ΑΙΜΑΤΩΜΑ
ΕΝΔΟΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΑΙΜΑΤΩΜΑ
Τα ενδοεγκεφαλικό αιμάτωμα αποτελεί συλλογή αίματος εντός του εγκεφαλικού παρεγχύματος λόγω ρήξης αγγείου.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Η συμπτωματολογία εξαρτάται από τη θέση και το μέγεθος του αιματώματος. Τα μεγάλα αιματώματα εμφανίζονται συνήθως με πτώση του επιπέδου συνείδησης και κώμα και χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης. Μικρότερα αιματώματα προκαλούν κεφαλαλγία, ζάλη, εμέτους, αποπροσανατολισμό σε χώρο και χρόνο, διαταραχές ομιλίας, επιληψία και διαταραχές εγρήγορσης. Ανάλογα με τη θέση μπορεί να προκαλέσουν και διαταραχές κινητικότητας, συμπεριφοράς και αισθητηριακές διαταραχές.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Εφόσον τα συμπτώματα είναι ήπια και οι όποιες διαταραχές μη αναστρέψιμες ο ασθενής απλώς παρακολουθείται. Ειδάλλως υποβάλλεται σε κρανιοτομία για αφαίρεση του αιματώματος. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στην προσπέλαση του αιματώματος, ώστε να μην υποστεί βλάβη υγιής εγκέφαλος.
ΕΝΔΟΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΑΙΜΑΤΩΜΑ
ΧΡΟΝΙΟ ΥΠΟΣΚΛΗΡΙΔΙΟ ΑΙΜΑΤΩΜΑ
Το χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα είναι μία ιδιαίτερη μορφή αιματώματος που εμφανίζεται συνήθως σε ηλικίες μετά τα εξήντα και συχνότερα σε ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά ή αντιαιμοπεταλιακά. Μπορεί να δημιουργηθεί ακόμη και μετά από πολύ μικρής έντασης κάκωση, ενώ τα συμπτώματα εμφανίζονται αρκετά αργότερα, ακόμη και μετά από ένα μήνα, με αποτέλεσμα ο ασθενής να μην θυμάται καν την κάκωση.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Με την πάροδο της ηλικίας ο εγκέφαλος ατροφεί και συρρικνώνεται. Οι φλέβες μεταξύ εγκεφάλου και σκληράς μήνιγγας η οποία είναι κολλημένη σε αυτές της ηλικίες στα οστά του κρανίου τεντώνονται και γίνονται έτσι ευαίσθητες σε ρήξη ακόμη και με μικρή κάκωση. Αρχικά χύνεται μικρή ποσότητα αίματος στο χώρο μεταξύ εγκεφάλου και κρανίου που δεν προκαλεί συμπτώματα. Με την πάροδο των ημερών, επί των δημιουργημένων θρόμβων δημιουργούνται μεμβράνες και νεοαγγεία με πολύ λεπτό τοίχωμα, που εύκολα σπάνε και κάνουν νέες μικρές αιμορραγίες. Επιπλεόν, λόγω ώσμωσης το αιμάτωμα τραβά υγρό από τον υποσκληρίδιο χώρο. Ο κύκλος αυτός συνεχίζεται και έτσι το αιμάτωμα διαρκώς μεγαλώνει και υγροποιείται παίρνοντας υφή σαν λάδι μηχανής. Τα συμπτώματα εκδηλώνονται με βραδύ ρυθμό. Αρχικά με πονοκέφαλο, αστάθεια βάδισης και στη συνέχεια με διαταραχές συμπεριφοράς και αδυναμία στο άνω και κάτω άκρο αντίθετα από την πλευρά του αιματώματος, που μπορεί να φτάσει μέχρι και σε παράλυση της μιας πλευράς. Δεν θα πρέπει να το μπερδεύουμε με εγκεφαλικό επεισόδιο γατί το δεύτερο έχει οξεία έναρξη.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Μικρά ασυμπτωματικά αιματώματα, μεγέθους κάτω από ένα εκατοστό, απλώς παρακολουθούνται με επαναληπτικές αξονικές τομογραφίες και διακοπή της αντιπηκτικής αγωγής. Μεγαλύτερα αιματώματα που πιέζουν τον εγκέφαλο και προκαλούν συμπτώματα αντιμετωπίζονται χειρουργικά. Με τον ασθενή ξύπνιο και με τοπική αναισθησία γίνεται μία μικρή τομή δέρματος δύο με τρία εκατοστά και στην συνέχεια μία οπή στο κρανίο πάνω από το αιμάτωμα μεγέθους κέρματος. Διανοίγεται η σκληρά μήνιγγα και αρχίζει η εκροή του αιματώματος. Μπορεί να γίνει έκπλυση με φυσιολογικό ορό εφόσον το υγρό είναι αρκετά πηκτό. Στη συνέχεια τοποθετείται ένας λεπτός καθετήρας στον χώρο του αιματώματος που στερεώνεται σε αυτή τη θέση και αφήνεται να παροχετεύει για περίπου δύο με τρείς ήμερες. Εφόσον η επαναληπτική αξονική είναι καθαρή, ο καθετήρας αφαιρείται και ο ασθενής παίρνει εξιτήριο την επόμενη μέρα.
ΧΡΟΝΙΟ ΥΠΟΣΚΛΗΡΙΔΙΟ ΑΙΜΑΤΩΜΑ
